Ada Soğanı – Sea onion
Adı : Adasoğanı
Diğer Adları : Adasoğanı – Aksoğan – Ayısoğanı – Beyazsoğan – Lotesirsoğanı – Nutesirsoğanı – Ölüsoğanı – Salgaba
Latince Adı : Scilla maritima
İngilizce Adı : Sea onion – Squill root
Familyası : Liliaceae
Botanik Bilgisi
Kumluk, kayalık ve kurak yerlerde yetişen, etli ve mızrağa benzer yaprakları olan 50 – 150 cm yüksekliğinde bir bitkidir. Sonbaharda beyazımsı, altı parçalı çiçekler açar. Akdeniz iklimi bitkisidir. Ege ve Akdeniz bölgelerinde ve Güney Anadolu’da Antalya’da yetişir. Kırmızı renkli bir diğer çeşidi de (Bulbus Scillae rubrae) mevcuttur. Bu türü Kuzey Afrikada yetişir ve içeriğindeki sillizorit adli glikozit türü yüzünden çok zehirlidir.
Normal adasoğanı 1 cm kadar genişliğinde ve 3 – 5 cm uzunlukta olup sarı – pembe arası renklidir. Zambakgillerden bir bitki olup çiçeklerinin damarlari yesil ve beyaz renklidir. soğanlari 2 kg kadar olup yaprakların altında bulunur.
Kokusu – Tadı
Adasoğanı hemen hemen kokusuz olup, keskin ve acı bir lezzete sahiptir.
Faydaları
Glikozitleri kalbi kuvvetlendirerek dolasımı düzenlerler, kalp yetmezliğinden ileri gelen nefes darlığı ve yorgunlugu giderir. Hafif ve orta derecede kalp yetmezliklerinde fayda sağlayabilir. Böbrek kan akımını arttırarak idrar söktürücü rol oynar.
Yan Etkileri
Zehirli bir drogdur. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır. Taze drog tahriş edicidir, kusma ve ishal yapar. 7,5 gr. Adasoğanı bir insanı rahatlıkla öldürebilir. Glikozitler dolayısı ile kuvvetli bir kalp zehiridir. Kalsiyum okzalattan dolayı tahriş etkisi meydana getirir. Hayvanlar yaprak ve soğanlarını yemezler. Zehirlenmeler önerilen tıbbi miktarların üzerinde alınmasıyla oluşur. Içerdigi acı saponin sayesinde mide cidarlarini tahriş eder.
Tıbbi Bakış Tarzı
Idrar arttırıcı ve kalp kuvvetlendiricidir.
Günde 3 defa 0,1 gr lik haplardan alınabilir, fazlası zehirlidir.
Içeriği
Kimyasallar : Şekerler, tanen, organik asitler, müsilaj, saponin, kalsiyum okzalat, reçine, steroller ve glucoscillaren, scillaren, proscillaridin Ave B gibi kalbe etkili glikozitler(%0,3) içerir. Tedavide özellikle sillaren – A kullanılmaktadir.
Kullanımı
Toplanması : Adasoğanı sonbaharda toplanarak soğanın orta kısmı dilimler halinde kesilir ve kurutulur .Sonra dövülerek toz haline getirilir.
Saklanması : Kuruduktan sonra rutubetten korunarak saklanmalıdır.
Yararlanılan Kısımları : Soğanları
Kullanma Sekli : Toz halinde yutularak.
Hazırlanma Biçimi : Hap veya güllaç halinde alınır.
Geçmişi :
Ana Vatanı : Akdeniz bitkisidir.
Yetiştiği bölgeler : Ege ve Akdeniz bölgelerinde ve Güney Anadoluda yetişir. Diğer memleketlerde ise Güney Asyada ve Balkanların güneyinde bulunmaktadır.
Tarihçe : Eski Mısır uygarlığından beri bilinen bir ilaçtir.
